تقاضا برای بنزین سوپر در جایگاه‌های مختلف در ایران به یک اندازه نیست و به توزیع جغرافیایی وابسته است. به عنوان‌مثال، برخی جایگاه‌های سوخت در شمال شهر تهران، روزانه بیش‌از 30 هزار لیتر بنزین سوپر مصرف می کنند، ولی این میزان در برخی شهرستان‌ها صفر بوده است
به گزارش ماشین3 به نقل از اخبار خودرو، آمارها نشان می دهند که تقاضا و فروش بنزین سوپر در جایگاه های سوخت در سراسر کشور به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. برخی معتقدند افزایش صادرات بنزین به کشورهای منطقه، دلیل اصلی افت تولید بنزین سوپر در پالایشگاه هاست. این در حالی است که اظهارنظر دستکم دو مقام مسئول در این حوزه، دلایل دیگری را به عنوان مقصر معرفی می کند. همزمان، به نظر می رسد کاهش مصرف بنزین سوپر در سراسر کشور به یک میزان نیست و از یک توزیع جغرافیایی مبتنی بر توزیع ثروت هم تبعیت می‌کند.
از سوی دیگر، کاهش تقاضا برای بنزین سوپر موجب افزایش خواب سرمایه جایگاه داران سوخت شده و علاوه بر این، به دلیل افزایش مدت تخلیه مخازن در پمپ بنزین ها، حجم تبخیر را هم افزایش داده است. این موضوع به نوبه خود موجب کاهش تمایل جایگاه داران به توزیع بنزین سوپر و در مقابل افزایش صادرات این فرآورده سوختی به کشورهای همسایه شده است.
فروش بنزین سوپر در جایگاه‌های سوخت در سراسر ایران به شدت کاهش پیدا کرده است. هنوز آمار دقیقی در این مورد وجود ندارد، اما داده های جسته و گریخته نشان می دهند تا پیش از سهمیه‌بندی بنزین و شیوع کرونا، سهم بنزین سوپر از مصرف؛ حدود 30 درصد بوده که با توجه به کاهش مصرف بنزین در یک سال گذشته، این عدد به حدود 4 درصد رسیده است.
از آن سو، مسئولان صنفی این حوزه می گویند پس از افزایش قیمت بنزین در آبان ماه سال 1398 و آغاز همه گیری کرونا به فاصله چند ماه پس از آن، تقاضا برای مصرف بنزین سوپر به شدت کاهش یافته است.
برخی این اتفاق را به‌دلیل صادرات بنزین می‌دانند و برخی دیگر نیز از افت تولید آن صحبت می‌کنند که طبیعتا به دلیل کاهش تقاضا رخ داده است. با این همه، داده‌های آماری مربوط به تولید بنزین در پالایشگاه های کشور نیز نشان می‌دهد (حتی با فرض اوج‌گیری صادرات بنزین سوپر)، هم اکنون ظرفیت تولید بنزین سوپر در ایران بسیار بالاتر از تقاضاست و به همین دلیل، نمی‌توان فرضیه کمبود عرضه به دلیل صادرات را پذیرفت.
بر این اساس، ایران اکنون ظرفیت تولید روزانه تا 110 میلیون لیتر بنزین را دارد و آن‌گونه که مدیرعامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس اعلام کرده، تنها در این پالایشگاه 47 میلیون لیتر بنزین با کیفیت بالاتر از یورو 5 در روز تولید می‌شود. در واقع، این سطح از کیفیت، معادل همان بنزین سوپر در جایگاه‌های سوخت است.
سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، به تازگی در این مورد گفت: بنزین درخواستی ازسوی جایگاهداران، اعم‌از بنزین عادی یا بنزین سوپر به طور کامل تامین می شود.
فاطمه کاهی به ایرنا گفت: توزیع بنزین سوپر کاهش پیدا کرده، زیرا تقاضا برای این بنزین از سوی جایگاه داران و مردم پایین آمده است. وی ادامه داد: به عنوان‌مثال، اکنون بنزین سوپر، به صورت روزانه در جایگاه های نواحی غرب و شرق تهران توزیع می‌شود. با این همه، توزیع بنزین سوپر فقط در جایگاه‌هایی انجام می‌شود که در فهرست توزیع‌کنندگان بنزین سوپر قرار دارند و شامل همه جایگاه ها نیست.
مشکل؛ نبود تقاضاست
همایون صالحی، رئیس هیات مدیره کانون سراسری جایگاه داران سوخت ایران هم با تایید نقش تقاضا در مورد کاهش فروش بنزین سوپر در جایگاه ها به «دنیای خودرو» گفت: مصرف بنزین سوپر در کشور به چند دلیل کاهش پیدا کرده که مهم ترین آنها نبود تقاضاست.
این مقام مسئول صنفی ادامه داد: پس از افزایش قیمت بنزین در سال 1398، تقاضا برای مصرف بنزین سوپر کاهش یافت. به‌عنوان مثال جایگاه‌داری که 20 تا 30 هزار لیتر بنزین سوپر در مخزن خود تحویل می گرفت، به جای آنکه این میزان بنزین را در 4 یا 5 روز به فروش برساند، باید 15 روز صبر می‌کرد.
این در حالی است که هر چه مخزن جایگاه خالی‌تر بماند، میزان تبخیر هم بالاتر می رود و به همین دلیل، جایگاه‌داری که بنزین سوپر تحویل می گرفت، از دو ناحیه متضرر می‌شد. نخست‌آنکه خواب سرمایه او بیشتر می‌شد و دوم اینکه میزان تبخیر بنزین سوپر در مخزن بالاتر می رفت.
صالحی ادامه داد: نکته دیگر اینکه تقاضا برای بنزین سوپر در جایگاه‌های مختلف در ایران به یک اندازه نیست و به توزیع جغرافیایی وابسته است.
به عنوان‌مثال، برخی جایگاه‌های سوخت در شمال شهر تهران، روزانه بیش‌از 30 هزار لیتر بنزین سوپر مصرف می‌کنند، ولی این میزان در برخی شهرستان‌ها صفر بوده، این در حالی است که صادرات بنزین‌سوپر به کشورهای منطقه هم به موازات کاهش تقاضا برای این نوع بنزین در داخل ایران کلید خورده است.
این دو اظهارنظر از سوی چهره های دست‌اندرکار در حوزه تولید و توزیع سوخت در کشور نشان می‌دهد نمی‌توان افزایش صادرات بنزین از سوی ایران را عاملی برای کاهش فروش بنزین سوپر در کشور در گرفت.
به این ترتیب، چنانچه آمارها نشان می‌دهند، کاهش تقاضا (احتمالا به‌دلیل مسائل معیشتی) اصلی‌ترین دلیل کاهش فروش بنزین سوپر در جایگاه های سوخت در سراسر کشور بوده است.