همه مردم مزدا ۳، که از سال ۲۰۰۳ میلادی توسط مزدای ژاپن به بازار عرضه شده، را به عنوان جانشین سدان موفق مزدا ۳۲۳ می‌شناسند. این خودرو که در ٰژاپن و چین با نام «مزدا اکسلا» شناخته می‌شود، در دو نسخه سدان کامپکت و هاچبک عرضه و بر روی پلتفرم C1 فورد طراحی شد؛ همان پلتفرمی که در فورد فوکوس هم می‌بینیم.
پس از سه سال از عرضه موفق آن، مزدا فیس‌لیفتی از این نسل را در سال ۲۰۰۶ روانه بازار کرد. همین مدل فیس‌لیفت شده از نسل اول مزدا ۳ بود که بازار موفق جهانی‌اش را به واسطه بهمن‌موتور در ایران هم تجربه کرد.
بهمن‌موتور که تجربه موفق فروش و بازار خوب مونتاژ مزدا ۳۲۳ را در کارنامه خود داشت، مونتاژ جانشین این موفقیت یعنی مزدا سه را نیز در برنامه خود قرار داد. بنابراین یک سال پس از عرضه نسخه فیس‌لیفت این خودرو یعنی سال ۸۶ شمسی، خط مونتاژ CKD آن را در کشور راه‌اندازی کرد.
سدان‌های مختلف از مزدا سه
اولین تولیدات مزدا سه در کشور تنها به صورت سدان عرضه شدند و در مدل‌های تولیدی تا سال ۸۹ شمسی هیچ نسخه هاچبکی موجود نبود. همچنین مدل‌های تولیدی در این سه سال شامل سه تیپ مختلف بودند که از نظر سطح امکانات و تجهیزات تفاوت‌هایی داشتند.
تیپ یک که تیپ پایه این نسل در ایران بود، فاقد کامپیوتر سفری، روکش چرمی فرمان و دسته دنده و صندلی‌ها و سیستم صوتی مجهز به خروجی AUX و امکان کنترل از روی فرمان بود. تیپ دو یا میدل این نسل، سیستم صوتی مجهز به سی‌دی پلیر و خروجی AUX داشت و کنترل آن از روی فرمان امکان‌پذیر بود. همچنین روکش غربیلک فرمان و دسته دنده در آن چرمی بود و کامپیوتر سفری نیز برایش در نظر گرفته شده بود.
تیپ سه یا فول‌آپشن نیز علاوه بر امکانات تیپ دو به گرم‌کن صندلی، سیستم اتوماتیک چراغ‌های جلو، برف‌پاک‌کن‌های خودکار و روکش چرمی صندلی‌ها مجهز بود. همچنین، در ظاهر دارای سپر و جلوپنجره اسپرت بود.
شش کیسه هوا، تهویه مطبوع اتوماتیک، فرمان برقی با قابلیت تنظیم ارتفاع، ABS، EBD و EBA از جمله امکانات و تجهیزاتی هستند که در هر سه تیپ این نسل از مزدا ۳ شاهد هستیم. عرضه این نسل از مزدا سه در جهان تا سال ۲۰۱۰ میلادی ادامه داشت و بهمن‌موتور نیز طی اقدامی کم‌نظیر در ایران، مونتاژ نسل جدید را در سال ۸۹ شمسی یعنی هم‌زمان با بازار جهانی آغاز و تولید نسل قدیمی را برای همیشه متوقف کرد.
نسل دوم مزدا سه که در ایران به مزدا سه نیو معروف است، هم‌گام با باقی نقاط جهان در دو نسخه هاچبک و سدان تولید شد. مدل‌های سدان این نسل که همچنان در ایران تولید می‌شود در چهار تیپ تجهیزاتی و مدل‌های هاچ‌بکش در دو تیپ عرضه شدند. تیپ یک سدان، فاقد شیفتر دنده پشت فرمان، روکش چرمی غربیلک فرمان و صندلی‌ها، سانروف، آینه بغل‌های برقی، کروز کنترل و سیستم DSC است. تیپ دو همه کمبود‌های تیپ یک را دارد، اما نسبت به تیپ‌های سه و چهار در چراغ‌های جلو تفاوت‌هایی دارد. چراغ‌های این تیپ هالوژنی است، بدون قابلیت چرخش در پیچ‌ها (AFS). تیپ سه اما دارای چراغ‌های زنون با قابلیت تنظیم ارتفاع و قابلیت (AFS) و سنسور نور است.
اما تیپ چهار (یا تیپ 3LFA) که نسخه فیس‌لیفت و فول آپشن این نسل است، از امکاناتی مانند آینه وسط فتوکرومیک، شیشه‌شوی چراغ‌های جلو و قابلیت روشن و خاموش شدن خودکار این چراغ‌ها بهره‌مند است که در تیپ‌های دیگر نمی‌بینیم. برای اطلاع از مشخصات فنی این تیپ‌ها می‌توانید به www.divar.ir و دیگر سایت‌های خرید و فروش خودرو مراجعه کنید.
تیپ‌های مختلف هاچبک مزدا سه
تفاوت تیپ‌های نسخه هاچبک این نسل نیز در امکانات رفاهی آن‌ها خلاصه شده است. در این نسخه تیپ یک از شیفتر تعویض دنده در پشت فرمان استفاده نشده و همچنین روکش غربیلک فرمان و دسته دنده از جنس PVC است.
سانروف، روکش چرمی صندلی‌ها از مواردی هستند که در تیپ یک شاهد نیستیم اما تیپ دو از آن‌ها بهره می‌برد. چراغ‌های هالوژنی بدون قابلیت تنظیم خودکار ارتفاع و زاویه نور و چهار بلندگوی سیستم صوتی از دیگر تفاوت‌های دو تیپ به شمار می‌روند.
در تیپ دو شاهد چراغ‌های زنون با قابلیت خودکار تنظیم ارتفاع و زاویه نور، روکش چرمی فرمان و دسته دنده و صندلی‌ها، سیستم صوتی با شش بلندگو و سانروف هستیم. قیمت مزدا ۳ در بازار خودروی کشور با توجه به تیپ، سال تولید و میزان کارکرد متغیر است اما در کل می‌توان گفت که این خودرو نسبت به خودروهای ملی و تولیدات چینی موجود در بازار از قیمت بهتری نسبت به کیفیتش برخوردار است.